Okul öncesi öğretmenlerinin etkili bir sınıf yönetiminde dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunları çocukların ihmale, istismara uğramaması, fırsatlardan eşit yararlanmaları, ilişkilerde cinsiyet ayrımcılığı yapılmaması ve cinsiyet eşitliğinin göz önüne alınması olarak sıralayabiliriz. Tüm bunların sağlanabilmesi için ilk olarak çocukların haklarının farkında olmak ve haklarının korunduğu bir ortamda bulunmalarına da dikkat edilmesi geremektedir.
Çocukların yetişkinlerden daha farklı ihtiyaçları olduğundan, çocukların hakları da yetişkinlerden farklıdır. Çocuk haklarını yaşam, gelişim, korunma ve katılım hakkı olmak üzere 4 ana başlıkta toplayabiliriz.
- Yaşam Hakkı: Çocuğun sağlık, temizlik, bakım, yaşama elverişli bir konutta yaşama şartlarının sağlanmasıdır. Okul öncesi bir eğitim kurumunda çocukların güvenli bir şekilde okula gelip gitmeleri ve okulda eğitim almaları bu kapsamdadır. Örneğin, okulda temizlik görevlisinin olması ve işini doğru şekilde yapması, yaz okulunda sağlık taraması yapılması çocuğun yaşam hakkının korunmasıdır.
- Gelişim Hakkı: Çocuğun ihtiyacı olan ilgiyi, sevgiyi, şefkati görebilmesi, şiddetten uzak, tüm gelişim alanlarını destekleyen bir ortamda büyümesi çocuğun gelişim hakkıdır. Kurumda her çocuğun bireysel ve grup içinde tüm gelişim alanları çerçevesinde gelişmesinin güvence altına alınması gerekir. Günlük programdaki tüm etkinlikler ve öğretmenlerin eğitimini aldığı tüm ilişki becerileri ve programı uygulama yöntemleri, gelişim hakkına hizmet eder.
- Korunma Hakkı: Çocuğun sağlıklı gelişimini engelleyebilecek tüm tutum ve davranışlardan, şiddetten, tehlikelerden korunma hakkı bulunmaktadır. Her çocuğun okul içinde tehlikelerden arındırılmış, özgür ve rahat şekilde eğitim alma hakkını sağlamak okul içinde korunma hakkına hizmet eder.
- Katılım Hakkı: Son olarak, çocuğun aile içinde, okulda ve toplumda, hem kendisini ilgilendiren konulara, kararlara, etkinliklere ve süreçlere etkin bir şekilde katılması hem de görüşlerini, duygularını, fikirlerini özgür bir şekilde dile getirmesi de katılım hakkının sağlanması anlamına gelir. Cinsiyet, dil, din, milliyet farkı gözetilmeksizin okulda tüm hizmetlerden çocukların yararlanmasının sağlanması gerekir. Programdaki tüm etkinlikler her bir çocığun katılımını sağlayacak şekilde düzenlenmiş olmalıdır. Tüm yönergelerin de öğretmenlere bu yönde yönlendirme yapmaları, çocukları teşvik etmeleri önemlidir.
Çocukların bu bahsettiğimiz haklarından yararlanamaması, bu haklarının engellenmesi, çocukların ihmal ya da istismar edilmesi demektir. Öğretmenlerin, sınıflarında çocuklar için demokratik, ihmal ve istismardan uzak ve gelişimlerini destekleyen bir ortam oluşturabilmeleri için, tüm çocuklar için bu hakları gözetmeleri önemlidir.